Augustyn Czyżowicz. Taka była rzeczywistość…
16 kwietnia – 7 sierpnia 2016
Kuratorki wystawy: Dorota Jasnowska, Elżbieta Baluch

Ponad 100 unikatowych czarno-białych zdjęć dokumentujących codzienne i odświętne życie mieszkańców dolnośląskiej wsi Brzózka i sąsiadujących z nią miejscowości można będzie zobaczyć na tej wystawie. To pierwszy tak obszerny pokaz prac wiejskiego fotografa-amatora Augustyna Czyżowicza, którego negatywy zakupiło w 2014 r. Muzeum Narodowe we Wrocławiu.

Wszystkie fotografie wykonane zostały aparatem marki Belfoca, który Augustyn Czyżowicz otrzymał od ojca w 1956 r. Aparat fotograficzny w tamtych czasach, szczególnie na wsi, stanowił rzadkość, dlatego jego właściciel szybko stał się kimś w rodzaju lokalnego kronikarza wspólnoty. Zapraszany był na wszystkie istotne wydarzenia, uroczystości, które wymagały upamiętnienia, ale obecny był również w codziennym życiu wsi: przy pracy, podczas spotkań i zabaw towarzyskich.

„Znajdziemy w tym zbiorze liczne fotografie ważnych momentów obrzędowych: chrztów, pierwszych komunii, zaślubin, uroczystych zakończeń roku szkolnego, procesji Bożego Ciała, pielgrzymek, śmierci i pogrzebów” – wyjaśnia Dorota Jasnowska, kuratorka wystawy. „Są w tej kolekcji portrety dzieci, uczniów, żołnierzy, wiejskich gospodarzy, wielopokoleniowych rodzin, kawalerów i panien, ludzi w towarzystwie zwierząt. Fotograf przygląda się fotografowanym z wyraźnym zaciekawieniem i dociekliwością, a niekiedy z czułością. Ta bliska relacja przekłada się na końcowy efekt – zdjęcia uwieczniają wzruszenia niedostępne postronnym obserwatorom”.

Fotografie Augustyna Czyżowicza wpisują się w nurt chłopskiej fotografii uznanej przez badaczy za odrębne zjawisko, swego rodzaju fenomen kulturowy. Są one zarazem indywidualną opowieścią niezwykłego człowieka, który podjął się szczególnej misji ocalenia od zapomnienia bliskiego mu fragmentu świata. Obserwatora, kronikarza i przenikliwego artysty, który potrafi dostrzec i uwiecznić to, co ten świat tworzyło.

Prezentację fotograficzną dopełnią: film dokumentalny poświęcony Czyżowiczowi oraz eksponaty i dokumenty z jego prywatnego muzeum, w którym zebrał przedmioty codziennego użytku i gospodarstwa domowego, oraz sprzęty rolnicze pochodzące z Sąsiadowic koło Lwowa, gdzie spędził dzieciństwo i wsi Brzózka, gdzie trafił z rodziną po II wojnie światowej.

Wystawie towarzyszył katalog zawierający 30 ilustracji oraz tekst dr Magdaleny Barbaruk poprzedzony wprowadzeniem Elżbiety Berendt.